गुन्हेगारांना फाशी ऐवजी इंट्राव्हेनस घातक इंजेक्शन,गोळीबार, इलेक्ट्रोक्युशन किंवा गॅस चेंबरने मृत्यूदंड या पर्यायावर सुप्रीम कोर्टाच्या तज्ज्ञ समितीचा विचार
नवी दिल्ली (वृत्तसंस्था) दि-25 सर्वोच्च न्यायालयाने मंगळवारी नॅशनल लॉ युनिव्हर्सिटी-दिल्लीच्या प्रोजेक्ट 39A ला फाशी देऊन फाशीची शिक्षा देण्याची सध्याची प्रथा रद्द करण्याची आणि कमी वेदनादायक पर्यायांसह ती बदलण्याची मागणी करणाऱ्या जनहित याचिकामध्ये हस्तक्षेप करण्याची परवानगी दिली. सरन्यायाधीश डीवाय चंद्रचूड, न्यायमूर्ती जेबी पार्डीवाला आणि न्यायमूर्ती मनोज मिश्रा यांच्या खंडपीठासमोर या जनहित याचिकांवर सुनावणी सुरू होती.
अॅटर्नी जनरलच्या आजच्या अनुपस्थितीमुळे या प्रकरणाची सुनावणी तहकूब करण्याचा निर्णय न्यायालयाने सुरुवातीला घेतला. प्रकल्प 39A ची बाजू मांडणाऱ्या वरिष्ठ अधिवक्ता मीनाक्षी अरोरा यांनी खंडपीठाने परवानगी दिलेल्या प्रकरणात हस्तक्षेप करण्याची मागणी केली.फाशीच्या शिक्षेची अंमलबजावणी प्रमाणबद्ध आहे की नाही हे निर्धारित करण्यासाठी तज्ज्ञ समिती स्थापन करण्याच्या दिशेने यापूर्वी सुप्रीम कोर्टाने आपली बाजू मांडली होती.
फाशीची शिक्षा देण्याचे अधिक मानवी मार्ग आहेत की नाही हे ठरवण्यासाठी अधिक चांगल्या पर्यायांवर विचार करताना, सरन्यायाधीश डि वाय चंद्रचूड यांनी एजी वेंकटरामानी यांना फाशीमुळे मृत्यूचे परिणाम, वेदना, अशा मृत्यूसाठी लागणारा कालावधी, अशा मृत्यूला फाशी देण्यासाठी संसाधनांची उपलब्धता इत्यादी मुद्द्यांवर माहितीची सामुग्री घेण्यास सांगितले होते. त्यांनी आणखी एक मानवी पद्धत आहे का असे विचारले होते. मोठ्याने विचार करून, CJI ने गेल्या सुनावणीत सांगितले होते की या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठातील तज्ञ, एम्सचे डॉक्टर आणि शास्त्रज्ञांसह एक तज्ञ समिती स्थापन केली जाऊ शकते.
फाशीऐवजी अन्य पर्याय
एका दाखल जनहित याचिकेत फाशीची शिक्षा जाहीर झालेल्या गुन्हेगाराला फाशीची शिक्षा देण्याची सध्याची प्रथा रद्द करण्याची मागणी करण्यात आलेली आहे.
ज्यात संबंधित गुन्हेगाराला फाशीची शिक्षा होईपर्यंतच्या दीर्घकाळापर्यंत कारागृहात वेदना आणि त्रास सहन करावा लागतो.तसेच संबंधित व्यक्तीला फाशी दिल्यानंतर डॉक्टरांना ती व्यक्ती मृत झालेली आहे की नाही हे तपासून बघावे लागते. हे एक प्रकारे मानवी शरिरासोबत क्रौर्य करण्यासारखे आहे.
फाशीऐवजी इंट्राव्हेनस घातक इंजेक्शन, गोळीबार, इलेक्ट्रोक्युशन किंवा गॅस चेंबरने मृत्यूदंड देणे योग्य राहील का ? यासाठी विचार विनिमय केला गेला पाहिजे. ज्यामध्ये दोषीचा अवघ्या काही मिनिटांत मृत्यू होऊ शकतो. याचिकाकर्ते-व्यक्ती, अधिवक्ता ऋषी मल्होत्रा यांनी असा युक्तिवाद केला आहे की जेव्हा एखाद्याला फाशी दिली जाते तेव्हा त्याची तेव्हा त्याची प्रतिष्ठा नष्ट होते आणि ती प्रतिष्ठा, अगदी मृत्यूनंतरही आवश्यक आहे.